Interview met Filosoof Thijs sins: Het Begrijpen en Behandelen van Burn-outs

door: Merel Kerssenberg

Een burn-out, een begrip dat de laatste jaren steeds vaker voorkomt in onze samenleving. Wat is nu precies een burn-out en wat zijn de oorzaken en gevolgen? Filosoof Thijs Sins heeft als coach jarenlange ervaring met het complexe fenomeen van burn-outs. In dit interview vertelt hij onder andere over zijn behandelmethodes.  

Thijs, wat is jouw definitie van een burn-out?

Een burn-out is een proces waarin iemand langdurig over zijn of haar grenzen heen gaat. Vaak wordt diegene gedreven door belemmerende overtuigingen zoals "ik moet niet zo zeuren" en "ik moet het allemaal tegelijk kunnen." Het burning-out proces verloopt geleidelijk en ongemerkt. Mensen gaan door met taken die ze eigenlijk tegenstaan en verliezen uiteindelijk het contact met zichzelf. Op een gegeven moment bereikt iemand een punt waarop het lichaam fysiek niet meer verder kan, terwijl de geest nog steeds door wil gaan. Het resultaat zijn symptomen zoals paniekaanvallen, huilbuien, en zelfs fysieke reacties bij alleen maar de gedachte aan werk, zoals trillende handen of buikpijn.

Veel burn-outs zijn werk gerelateerd. Kun je ook burn-outs krijgen zonder dat je het druk hebt?

Het klopt dat veel mensen met een burn-out overspannen zijn geraakt door hun werk, toch is het hebben van werk geen ‘’vereiste’’ voor het krijgen van een burn-out. Zo bestaat er bijvoorbeeld ook de parentale burn-out. Dit is wanneer ouders overspannen raken door de druk van het opvoeden van hun kinderen en dit in combinatie met hun eigen leven. Ook is het hebben van te veel taken en te weinig tijd geen vereiste voor een burn-out. Aan de andere kant van een burn-out hangt namelijk de bore-out, dit is een evengoed ongelukkigmakend verschijnsel dat ontstaat wanneer mensen geen uitdaging ervaren op hun werk of elders in hun leven. Over het algemeen geldt dat je overal een burn-out van kunt krijgen als je lang genoeg iets zonder flow, zonder passie en met een slecht gevoel. 

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van burn-outs?

De belangrijkste oorzaak voor burn-outs is het systematisch over je eigen grenzen heen gaan. Daarnaast hebben bel belemmerende overtuigingen, zoals bijvoorbeeld het idee dat je niet kunt veranderen van baan omdat niemand op je zit te wachten, een grote invloed. Deze overtuigingen kunnen leiden tot zelfopgelegde druk en stress.

In welk kader kunnen we de burn-out begrijpen?

De term burn-out is van oorsprong een westerse term en concept. De term wordt vaak geassocieerd met westerse arbeidsculturen die prestatiegericht en competitief kunnen zijn. Maar ook in Aziatische landen, waar vergelijkbare druk heerst, komen ze voor. In Japan staat dit bekend als "karoshi," wat "dood door overwerk" betekent. Stel je voor we wonen allemaal op een eiland met een rijk sociaal netwerk en waar haast niet bestaat, dan zullen er waarschijnlijk een stu minder burn-outs zijn. Toch gaat de burn-out dieper dan de omgeving of cultuur en blijft het altijd een een persoonlijke worsteling. 

Welke specifieke risicofactoren kunnen bijdragen aan het ontstaan van een burn-out?

Structureel overwerken, een vaag en onduidelijk takenpakket en het niet luisteren naar je eigen lichaam. Als je een leidinggevende hebt die niet om jouw gezondheid geeft en een werkomgeving faciliteert die je dwingt om constant over je grenzen te gaan, loop je extra veel risico.  ‘’Nee’’ zeggen en assertiviteit zijn belangrijke eigenschappen in het voorkomen van een burn-out. 

Hoe behandelen therapeuten burn-outs en hoe verschilt jouw aanpak?

Veel coaches richten zich vaak meteen op het loopbaantraject. Ze vinden samen met jou uit waar je talenten liggen, wat je kwaliteiten zijn en wat de juiste plek is om dit in te zetten. Mijn aanpak onderscheidt zich grotendeels door de filosofische benadering die ik hanteer. Als wij in gesprek gaan stel ik je existentiële vragen over bijvoorbeeld de zin van het leven en help ik je jezelf ontdekken. Ik richt me op het wegnemen van belemmerende overtuigingen van mijn cliënten en help ze te luisteren en te vertrouwen op hun intuïtie. Ik zie crises als kans om te groeien. 

Waar is jouw behandelmethode op geïnspireerd?

Mijn aanpak is gebaseerd op verschillende therapeutische en psychologische benaderingen, waaronder neurolinguïstisch programmeren, cognitieve gedragstherapie, geleide meditaties, voice dialogue, loopbaancoaching en socratische vraagstelling. Deze diverse gereedschapskist zorgt ervoor dat mensen zichzelf op verschillende manieren beter leren kennen. Ik ben ook geïnspireerd door auteurs als Ken Robinson, wiens boek "Finding Your Element" een verfrissende ideeën biedt over richting en betekenis vinden in het leven. Ik vertel graag nog veel meer over deze methodes. 

Wat kun je zeggen over hoe herstel eruit ziet en hoe lang dit duurt? Heb je een voorbeeld van een succesvolle herstel ervaring?

Als mensen bij mij komen, adviseer ik hen eerst om alles uit handen te laten vallen, bij te slapen en tot rust te komen. Pas als ze zich beter voelen en weer dingen kunnen ondernemen, kunnen we beginnen met het eigenlijke herstelproces. Dit herstel duurt vaak minimaal vier maanden maar het kan ook zijn dat iemand een stuk langer nodig heeft. Gedurende de trajecten zie ik dat cliënten langzaam maar zeker belangrijke stappen nemen. Bijvoorbeeld het sluiten van een goede vaststellingsovereenkomst met hun werkgevers. Je ziet ook dat mensen hun zelfvertrouwen terugvinden. Ze komen erachter welke belemmerende gedachten hen in de weg staan en grijpen uiteindelijk de kansen aan die verkregen nieuwe inzichten aanbieden.